Yrkesetisk seminar 26- 28 mars -08

Først vil eg sei at etikk generelt er eit interessant, og alltid like aktuelt tema. Det er noko ein kjem borti ved mange høve i livet. Når det gjeld yrkesetikk, er eg kjent med omgrepet frå den tida eg jobba i helsevesenet. Til dømes det med teiingsplikt er noko som er særs relevant, både innafor læraryrket og ulike yrke innan helsevesenet. Teiingsplikta er ikkje berre lovpålagt, men har og stor betyding for å oppretthalde tillit.

I denne økta hadde me om yrkesetikk innafor læraryrket spesielt. Som lærar kjem ein i kontakt med både born og vaksne, og ofte møter me menneske som er i krise eller i ein konfliktsituasjon. Det kan ofte føre til at me kjem opp i ulike etiske dilemma. Me må då vise skjønn og evne til å handle moralsk og etisk riktig ut i frå det som vert forventa av oss som lærar og omsorgsperson. Me må alltid hugse å setje eleven i sentrum, og me må handle til beste for han/ho.

Som lærar har me òg mykje ansvar og stor makt. Det er viktig at me brukar makta vår fornuftig og i tråd med både skrivne og uskrivne lovar og reglar, og i tråd med etiske verdiar og normer. Det er ofte ein fin balansegang her, som ikkje alltid er like lett å handtere. Som lærar har me ikkje berre teiingsplikt, men og opplysningsplikt, og det er like viktig at me er klar over kor tid den skal brukast (til dømes ved alvorleg omsorgsvikt eller mishandling). Det finnast unntak frå teieplikta dersom personen det gjeld gir fritak, eller i saker der det er snakk om straffbare tilhøve.

Desse tre dagane med yrkesetisk seminar var både interessante og lærerike. Det var veldig kjekt å jobbe i litt andre grupper på tvers av klassane. Ein vert betre kjent med dei i den andre klassen, og får litt nye innspel. Me i gruppa laga våre eigne 10 yrkesetiske bod for lærare. Dei må me prøva å leve opp til! :) Elles jobba me med fire ulike case- tilfelle der me skulle definere det grunnleggjande problemet, få fram ulike handlingsalternativ, og til slutt gjere ein konsekvensetisk- og pliktetisk analyse. Siste dagen skulle me framføre casene våre for dei andre gruppene munnleg. Det vart livlege diskusjonar, og eg følte at eg fekk mykje ut av denne måten å jobbe på.

Om eg har fått med meg det vesentlige her, kan me sei at i konsekvensetikk er det konsekvensen eller resultatet av handlinga som er det viktigaste. Er resultatet godt, er handlinga god. I pliktetikken tek ein utgangspunkt i dei lover, regler eller normer som gjeld, og det er dei som er det viktigaste, (det som er rett i seg sjølv) utan omsyn til kva konsekvensen vert.
Det blei litt langt dette, men eg kunne eigentleg skrive mykje meir. Det får eg spare til etikk- oppgåva som skal inn på torsdag :)

SVAR PÅ KOMMENTARER OM YRKESETISKE BOD FOR LÆRARE:

Først vil eg takke for kommentarene :) Eg trur eg vel å kommentere kommentarene ved å leggje ut dei 10 boda me kom fram til. Det vart sjølvsagt litt diskusjon før me kom fram til dei boda me ville ha, men me var i grunnen ganske einige om kva som er viktig. Vonar de får svar på det de spør om her:)

10 yrkesetiske bod for lærare:
1. Læraren må være ein god klasseleiar, vise omsorg og å sjå kvar einskilde elev
- Skape interesse, tillit og tryggleik
2. Læraren må kunne leie læringsprosessen i tråd med gjeldande lovar og reglar
- Teieplikt, opplysningsplikt, tilpassa opplæring
3. Læraren må være ein god arbeidsleiar og ein god rollemodell/forbilde
- Komme presis, være godt forberedt, skape ro, ”alltid på jobb”
4. Læraren må ha evne til å kommunisere og samarbeide
- Med elevane, føresette og kollegaer
5. Læraren må ha evne til å kunne gi og ta imot konstruktiv tilbakemelding
6. Læraren må ha evne til å takle endringar og uførutsette hendingar
- Ingen dag er lik, gode planar må kanskje endrast undervegs, døme: ”episodar frå friminutt"
7. Læraren må ha god fagleg kompetanse
8. Læraren må være kreativ og tenkje positivt
- Variasjon og differensiering
9. Læraren må ha god sjølvinnsikt
- Sjå seg sjølv med andre sine auger
10. Læraren må alltid kunne sjå potensialet hos seg sjølv og andre
- Alle har utviklingspotensiale og positive sider – ulike ”intelligenser”.

Engasjement ser me på som den viktigaste evna for ein god lærar, og kjem som eit underpunkt for alle boda. Etisk refleksjon over læraren si rolle botnar heilt klart i fleire ulike etiske teoriar, yrkesetikken handlar kanskje mest av alt om å utøve skjønn.