Ynskjeøkt 11/2

Denne står for tur... må bli ein annan dag, no er det natt :)

Ja no har det gått mange dagar og netter sidan sist, så no har eg litt å ta igjen!

Ynskje økta 11. Februar tok for seg spesialundervisning, som og er ei form for tilpassa opplæring. Den gjeld elevar som har ei eller annan form for funksjonssvikt i høve til ”normalen”. Det kan vere ein elev som brukar rullestol, har syns- eller høyrselshemming, lese- og skrivevanskar eller ulike formar for kjenslemessige vanskar. Alle elevar har rett til eit miljø "som fremmer helse, trivsel og læring", heiter det i Opplæringslova. Det vil sei at skulen har eit ansvar for å ta vare på desse elevane på best mogleg måte, og då treng ein ofte lærarar med spesial kompetanse. Men det er og viktig at me som allmennlærar har kjennskap til dette feltet. Ofte kan me vere den som først merkar at det er noko som gjer at eleven treng tilpassa opplæring, og då er det viktig at me set i gong tiltak og eventuelt går vidare for å få hjelp i det arbeidet.

Me såg ein film om ein svensk lærar som var lærar i ein ”obs” klasse (finn ikkje igjen filmen, så eg får ikkje sett den om igjen). Men eg hugsar at eg tenkte at ”jammen blei han hiven rett ut i det, nyutdanna og alt. Stakkars mann!”. Og det var ikkje lett, han var nok kanskje litt for snill og tålmodig, og til tider litt inkonsekvent. Men han var engasjert og reflektert, og hadde eit sterkt ynskje om å lære dei noko. Og han hadde blikk for den einskilde elev, noko eg ser på som veldig viktig, ikkje berre når det gjeld tilpassa opplæring, men alltid.

Men sjølv om me som nyutdanna lærar hamnar i ein ”vanleg” klasse, kjem me heilt sikkert borti elevar som treng tilpassa opplæring, og då er det viktig at me har evna til å oppdage funksjonssvikt så tidleg som mogleg. Det er viktig å komme i gang med tiltak raskt for dei elevane det gjeld.

Det første eleven bør få gjort ved mistanke om lese- og skrivevanskar er å få sjekka synet! I følgje artikkelen om Marte som trener synet (ei av lenkene lagt ut under denne økta), visar ein norsk undersøking at 30 prosent av dei som har lese- og skrivevanskar, og har problem med synet. Tenk om ein elev som sliter med lesing og skriving faktisk får hjelp berre ved å bruke briller?!?

Dysleksi er noko dei aller fleste har høyrt om, men eit uttrykk som var nytt for meg er ”dyskalkuli”, som tyder matematikkvanskar. Her vil eleven ha vanskar med å forstå meininga bak tal og rekneoperasjonar. Som lærar er det viktig å fange opp slike vanskar så tidleg som råd. Ofte ser ein det ved at eleven ligg under det som er forventa ut frå aldersgruppa, og gjerne under det nivået eleven har elles.

Det er mykje å ”holde styr på”, og mykje ein som lærar må setje seg inn i. Men heldigvis finns det retningslinjer for ein ”vanleg” lærar å halda seg til, og det er ikkje meininga at han/ho skal ta seg av spesielle lærevanskar på eiga hand. Det læraren må gjere ved mistanke om lærevanskar, er å melde frå, og syta for at eleven får oppfølging frå spesialistar.

Inkluderande skule, tilpassa opplæring og integrering er mykje brukte ord i dagens skule. Men er integrering alltid til det beste for eleven? I ei av artiklane som er lagt ut i samband med denne økta, (”Integrering er ikkje alltid best”) seier forskaren Tor Inge Romøren at integreringa har vore for mykje prega av ideologi, og ikkje har hatt utgangspunkt i praktiske vurderingar. Då kan integrering av funksjonshemma føre til at dei vert mindre akseptert i samfunnet. Dette er eg einig i. Ein kan ikkje integrere for ein kvar pris. Det gjeld og i skulen. Det viktigaste er å ta omsyn til eleven, og kva som vil vere best for han/ho. Kanskje er det på tide å få tilbake nokre av dei såkalla ”obs” klassane, eller spesialklassane/spesialskolene for ulike funksjonshemmingar?
Det blei langt dette, men til slutt vil eg berre sei at eg synest denne økta var interessant og lærerik, og kven veit, kanskje er spesial pedagogikk neste steg å gå?