Tilpassa opplæring 31. mars -08

"Alle kan lære alt" - sa J. A Comenius på 1600- talet!
Han var den første som brakte på banen tanken om tilpassa opplæring, og den skulle gjelde for alle!

Som lærar har ein fleire styringsdokument å halde seg til i skulen; Opplæringslova, forskrifter til opplæringslova og Kunnskapsløftet 06. I følgje Opplæringslova har alle rett til tilpassa opplæring i Noreg. Denne retten blei lovfesta i 1998. Tilpassa opplæring er noko som gjeld for alle, og må ikkje forvekslast med spesialundervisning.

Spesialundervisning er og lovfesta i opplæringslova, og vil sei ei undervisning som skal sikre at personar som har ein eller annan form for funksjonssvikt, får ein tilpassa og likeverdig opplæring. Det må "liggje føre ei sakkunnig vurdering av dei særlege behova til eleven", står det å lese i lova.

Tilpassa opplæring vil sei at den einskilde elev har rett til ein god og forsvarleg opplæring ut frå den einskilde elev sine evner og føresetnader. I følgje LK06 skal undervisninga ikkje berre tilpassast fag og stoff, men og til alderstrinn og utviklingsnivå. Undervisninga skal tilpassast den einskilde elev og den samansette klassen.

Dette kan vere ein stor utfordring for dagens skular og lærarar! Ofte er det 1 lærar i klassar med 25- 30 elevar, og det seier seg sjølv at det kan vere vanskeleg å tilpasse opplæringa til den einskilde. Dette sett store krav til læraren, både fagleg og pedagogisk. Det set krav om at læraren kan sine fag, men og at han har evna til å differensiere lærestoffet og variere arbeidsmåtane og organiseringa. I LK06 er det definert kompetansemål som seier kva eleven skal kunne. Desse måla må brytast ned og formulerast slik at elevane veit når dei har nådd målet. Det må utarbeidast kjenneteikn på måloppnåing, og det krev at læraren har god fagleg kunnskap. Han må kunne skilja mellom måloppnåing på høgt og lågt nivå.

På Langeland skule har dei byrja med noko som heiter IUP (Individuell Utviklings Plan). Det syntest eg verka interessant, og eg synest det verkar som ein fin måte å tilpasse opplæringa på.
Har teke med eit lite utdrag som eg fann på skulen sin heimeside: (http://skule.stord.kommune.no/langeland/iup.htm )
"Ord og uttrykk knytt til IUP:
Mentorsamtale
- Regelbunden samtale mellom elev og kontaktlærar
Stegark
- Konkrete mål og kriteria for måloppnåing
Planleggingsbok
- Her skriv elevane sine mål som dei skal jobba mot.
Portefølje
- Eleven sin skryteperm ( best off )"

Redigert 28/4 -08:
Ein annan måte ein kan få til tilpassa opplæring i praksis, er å bruke individuelle arbeidsplanar. Det tok me i bruk då me var i praksis i samband med eit tema me hadde om. Då laga me arbeidsplanar som elevane jobba med individuelt, gjerne kombinert med stasjonsarbeid og gruppearbeid (arbeidsplanen blei på ein måte ein "stasjon"). Arbeidsplanar kan då innehelde varierte oppgåver av lett – middels – vanskeleg art. Mengda oppgåver kan òg varierast, slik at dei som jobbar raskt og lett har nok oppgåver, og dei som jobbar "seinare" og treng meir tid ikkje får for mange oppgåver.

Det er like viktig å gje dei ”flinke” elevane utfordringar, slik at dei kan utvikla seg vidare, som å gje dei ”svake” elevane oppgåver som kan gi dei meistringsfølelse!